1 marca to Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Tego dnia w sposób szczególny wspominamy żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego z czasów II wojny światowej, którzy po jej zakończeniu nie złożyli broni. Być może nie byłoby antykomunistycznego podziemia gdyby nie aresztowania ujawniających się żołnierzy AK w 1944 roku.
Celem żołnierzy wyklętych była walka z komunistycznym aparatem bezpieczeństwa, m.in. wojskiem, milicją, UB i osiągnięcie niezależności Polski od ZSRR. Organizowali zamachy na funkcjonariuszy milicji i służb bezpieczeństwa, a także wydawali i wykonywali wyroki śmierci na tajnych współpracowników oraz informatorów. Masowa walka przeciw władzy komunistycznej skończyła się w 1947 roku. Małe grupy i pojedyncze osoby – jak sierżant Józef Franczak ps. „Lalek” prowadzili ją znacznie dłużej. Ten ostatni działał aż do 21 października 1963 r. kiedy został zastrzelony przez oddział ZOMO pod Lublinem. Władza walczyła z podziemiem antykomunistycznym nie tylko za pomocą milicji i służb, ale też propagandy. Partyzanci byli określani w oficjalnych komunikatach, mediach, na plakatach jako „reakcjoniści”, „faszyści” i „bandyci”. Oskarżano ich o sympatyzowanie z nazistami i obarczano winą na przestępstwa. Partyzanci zostali wykluczeni i potępieni przez władzę – stąd wzięła się nazwa „żołnierze wyklęci”, po raz pierwszy użyta w latach 90.
W tym dniu lekcje historii w naszej szkole były poświęcone na poznanie tragizmu niektórych „Żołnierzy Wyklętych”: Danuty Siedzikówny ps. „Inka”, Józefa Kurasia ps. „Ogień”, rotmistrza Witolda Pileckiego ps. „Witold”, „Druh”, Jana Rodowicza ps. „Anoda”, majora Zygmunata Szendzielarza ps.”Łupaszka”. Korzystaliśmy z dokumentów IPN, relacji świadków, filmów dokumentalnych, wypowiedzi autorów książek o tematyce partyzanckiej min. doktora Macieja Korkucia, doktora Dawida Golika. Warto nadmienić, iż w poprzednich latach uczniowie naszej szkoły mieli możliwość uczestniczenia w wykładach obu historyków w ramach lekcji muzealnych traktujących o walkach partyzanckich i organizacji podziemia na Podhalu.
red.B.Skubisz
