Polski Alarm Smogowy z końcem roku kalendarzowego opublikował kolejny ranking najbardziej smogowych miejscowości w Polsce. Nowa Ruda to nowy smogowy lider Polski. Tuż za nią uplasował się Nowy Targ.
Warto zwrócić uwagę, że na liście smogowych rekordzistów brakuje dużych miast. Przeważają małe i średnie miejscowości, jest również kilka wsi. Jeszcze kilka lat temu do rankingu trafiał Kraków, ale odkąd w stolicy Małopolski wprowadzono zakaz spalania węgla i drewna, powietrze uległo znaczącej poprawie. Stężenia pyłów i rakotwórczego benzo[a]pirenu spadły aż o 45%.
Tymczasem w Nowym Targu średnioroczne stężenie rakotwórczego benzo[a]pirenu, utrzymywało się na poziomie 1300% dopuszczalnej normy! Ze względu na liczbę dni smogowych powietrze w Nowym Targu nie nadawało się do oddychania przez dwa do trzech miesięcy w roku!
Przypominamy, iż głównym źródłem benzo[a]pirenu jest tzw. niska emisja z domowych pieców i lokalnych kotłowni węglowych, w których spalanie węgla odbywa się w nieefektywny sposób (ok. 87% B(a)P pochodzi z niskiej emisji). Zły stan techniczny kotłów grzewczych, przestarzałe konstrukcje i niskiej jakości paliwo opałowe przekładają się bezpośrednio na złą kondycję powietrza, którym oddychamy.
Warto pamiętać iż, benzopiren występuje także w spalinach samochodowych oraz dymie papierosowym.
Działanie benzopirenu jest niezauważalne oraz powolne. Najgroźniejszymi skutkami długotrwałej ekspozycji na ten związek są nowotwory. Czas pomiędzy pierwszym kontaktem z tą groźną substancją, a powstawaniem zmian nowotworowych datuje się przeciętnie na 15 lat. Benzopiren uszkadza również wątrobę, nadnercza, osłabia układ odpornościowy, krwionośny. Ponadto obecność benzopirenu w naszym organizmie przyczynia się do zmęczenia, bólu głowy, utraty łaknienia, depresji, nerwowości, spłycenia oddechu czy podrażnień skórnych.
Dane do rankingu pochodzą z pomiarów Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska i obejmują 2021 rok.
Krzysztof Wójcikiewicz
Dorota Nelle-Zborowska
